مطالعۀ اثربخشی مصرف روزانۀ دوغ غنی شده با ویتامین D به تنهایی و توأم ویتامین D و کلسیم بر غلظت‌های سرمی آپوپروتئین A1، B و لیپوپروتئین a در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2

سابقه و هدف: بیماری‌های قلبی عروقی (CVD) علت اصلی مرگ در بیماران مبتلا به دیابت هستند. مطالعات مشاهده‌ای، ارتباط بین وضعیت نامطلوب ویتامین D و اختلال قندخون، اختلال چربی‌های خون و CVD را نشان داده‌اند. مطالعه حاضر به منظور بررسی ارتباط مصرف دوغ غنی شده با ویتامین D یا توأم ویتامین D و کلسیم بر غلظت های آپوپروتئین‌های سرم و لیپوپروتئین a انجام شد. مواد و روشها: نود بیمار مبتلا به دیابت نوع 2، 60-30 ساله از هر دو جنس، به صورت تصادفی به 3 گروه تقسیم شدند: 1) دوغ ساده (حاوی150 میلی‌گرم کلسیم بدون ویتامین D در هر 250 میلی لیتر)، 2) دوغ غنی شده با ویتامین D (دارای150 میلی‌گرم کلسیم و IU 500 ویتامین D در هر 250 میلی لیتر)، 3) گروه دوغ غنی شده با ویتامین D و کلسیم (حاوی 250 میلی‌گرم کلسیم و IU 500 ویتامین D در هر 250 میلی لیتر). به بیماران آموزش داده شد روزانه 2 بطری 250 میلی لیتری دوغ را به مدت 12 هفته مصرف کنند. ارزیابی‌های تن سنجی، رژیمی و بیوشیمیایی، از جمله Apo A1 ، Apo B و Lp(a) در ابتدا و انتهای دوره انجام شد. یافتهها: بهبود وضعیت ویتامین D در گروه‌‌های 2 و 3 در مقایسه با گروه 1 با افزایش معنی‌دار غلظت Apo A1 (میانگین تغییرات به ترتیب 38/0±22/0، 27/0 ± 20/0 و 35/0±01/0 میلی‌گرم در لیتر، 047/0=p) و کاهش معنی‌دار غلظت Lp(a) (میانگین تغییرات به ترتیب 30/0±08/0- ، 31/0±08/0- و 25/0± 14/0 میکرومول در لیتر، 011/0=p) همراه بود. تفاوت معنی‌داری بین گروه‌‌های 2 و 3 مشاهده نشد. غلظت Apo B سرم نیز تغییر معنی‌داری را نشان نداد. نتیجه گیری: بهبود وضعیت ویتامین D در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 و به دنبال آن بهبود غلظت‌های Apo A1 و Lp(a) ممکن است در پیشگیری از عوارض طولانی مدت دیابت به ویژه CVD تأثیر داشته باشد. واژگان کلیدی: ویتامین D، دیابت نوع 2، آپوپروتئین‌ها، لیپوپروتئین (a)، دوغ